Metoda Jeana Meeusa

Święta Wielkanocne, co roku, przypadają innego dnia jednak reguła znalezienia daty Niedzieli Wielkanocnej jest dobrze znana. Wielkanoc jest pierwszą niedzielą po pełni księżyca występującej w czasie lub tuż po równonocy w marcu. Ta reguła znalezienia daty Wielkanocy była znana dawno temu i terminy były ustalone przez chrześcijańskie duchowieństwo. W przeszłości pełnia księżyca była ustalana zgodnie z kościelnymi obliczeniami, lecz często nie była to rzeczywista astronomiczna pełnia księżyca, w rzeczywistości mogła ona przypadać dzień lub dwa dni wcześniej. Jednak w dzisiejszych czasach można w prosty sposób, przy pomocy matematyki, wyznaczyć dokładną datę Wielkanocy nawet kilka, kilkaset czy kilka tysięcy lat naprzód czy wstecz. Różnymi aspektami matematycznej astronomii zajmował się Jean Meeus. Jean Meeus, urodził się w 1928 r. i studiował matematykę na Uniwersytecie w Louvain (Leuven) w Belgii, gdzie otrzymał stopień licencjata w 1953 r. Od tej daty aż do przejścia na emeryturę był meteorologiem na lotnisku w Brukseli. Szczególnie interesuje się astronomią sferyczną i matematyką astronomiczną. Jest członkiem kilku towarzystw astronomicznych i autorem wielu prac naukowych. Jest współautorem książek „Canon of Solar Eclipses” (1966, 1979 oraz 1983). Jego książka „Astronomical Formulae for Calculators” (1979, 1982, 1985 oraz 1988) jest szeroko polecana przez astronomów amatorów i profesjonalistów. Następnie opublikowano kolejne jego dzieła przez Willmann-Bell, Inc.: „Elements of Solar Eclipses 1951-2200” (1989), „Astronomical Algorithms” (1991, 1998), „Astronomical Tables of the Sun, Moon and Planets” (198, 1995), „Mathematical Astronomy Morsels” (1997), „More Mathematical Astronomy Morsels” (2002) oraz „Mathematical Astronomy III” (2004). Za liczne zasługi w dziedzinie astronomii, na jego cześć, Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 1981 r. nazwała asteroidę 221 imieniem Meeus’a. Jean Meeus, w książce „Astronomical Algorithms”, dostarczył wiele informacji dla entuzjastów astronomii pozwalających obliczyć astronomiczne i solarne wydarzenia. Komputerowe programowanie obliczeń przedstawionych przez Meeus’a jest możliwe przy pomocy dowolnego nowoczesnego języka programowania. Stosując ścisle określony zestaw reguł i opisów, w jakich programy komunikują się ze sobą, nazywane jako interfejs programowania aplikacji (ang. Application Programming Interface, API). API definiuje się na poziomie kodu źródłowego dla takich składników oprogramowania jak np. aplikacje, biblioteki czy system operacyjny. Zadaniem API jest dostarczenie odpowiednich specyfikacji podprogramów, struktur danych, klas obiektów i wymaganych protokołów komunikacyjnych. Przykładem API jest POSIX, czy też Windows API. Metoda wynaczania daty Wielkanocy podana przez Jeana Meeusa, w przeciwieństwie do wzoru wyznaczonego przez Gaussa, nie ma wyjątków i ma zastosowanie wobec wszystkich lat od 1583 r. w kalendarzu gregoriańskim. Kalendarz gregoriański – kalendarz słoneczny – został wprowadzony w 1582 przez papieża Grzegorza XIII. W Polsce jest stosowany od roku wprowadzenia i posługujemy się nim do dzisiaj. Sposób znalezienia daty Wielkiej Nocy, w dowolnym czasie od roku 1583 zaraz przedstawimy.

Świat Matematyki nr 29 (1/2014)