Marian Maciocha Uzasadnienie wzoru n! = n!! * (n – 1)!! dla n ≥ 1 Zauważmy, że dla dowolnej (dodatniej) liczby naturalnej n zachodzi jeden z pięciu następujących przypadków:
Przypadek pierwszy: n = 1. Przypadek drugi: n = 2. Przypadek trzeci: n = 3. Przypadek czwarty: n jest naturalną liczbą parzystą większą lub równą 4. Przypadek piąty: n jest naturalną liczbą nieparzystą większą lub równą 5.
Dlatego chcąc sprawdzić, czy dla dowolnej (dodatniej) liczby naturalnej n zachodzi tożsamość n! = n!! * (n – 1)!! wystarczy sprawdzić, że w każdym z powyższych pięciu przypadkach prawdziwa jest równość n! = n!! * (n – 1)!! Przypadek pierwszy: n = 1.
Dla n = 1 mamy: n! = 1! = 1 n!! * (n – 1)!! = 1!! * (1 – 1)!! = 1!! * 0!! = 1 * 1 = 1. Zatem n! = n!! * (n – 1)!! Przypadek drugi: n = 2.
Dla n = 2 mamy: n! = 2! = 2 * 1! = 2 * 1 = 2 n!! * (n – 1)!! = 2!! * (2 – 1)!! = 2!! * 1!! = 2 * (2 – 2)!! * 1!! = 2 * 0!! * 1!! = =2 * 1 * 1 = 2 Zatem n! = n!! * (n – 1)!! Przypadek trzeci: n = 3.
Dla n = 3 mamy: n! = 3! = 3 * 2! = 3 * 2 * 1! = 6 n!! * (n – 1)!! = 3!! * (3 – 1)!! = 3!! * 2!! = 3 * (3 – 2)!! * 2 * (2 – 2)!! = = 3 * 1!! * 2 * 0!! = 3 * 1 * 2 * 1 = 6 Zatem n! = n!! * (n – 1)!! Przypadek czwarty: n jest naturalną liczbą parzystą większą lub równą 4.
Jeśli n jest naturalną liczbą parzystą większą lub równą 4, to n!! jest równa iloczynowi liczby 1 i wszystkich (dodatnich) parzystych liczb naturalnych nie większych niż n. Jeśli n jest naturalną liczbą parzystą większą lub równą 4, to liczba (n – 1) jest liczbą nieparzystą większą lub równą 3. Jeśli n jest naturalną liczbą nieparzystą większą od 1, to n!! jest równa iloczynowi wszystkich nieparzystych liczb naturalnych nie większych niż n. Zatem n!! * (n – 1)!! jest iloczynem wszystkich (dodatnich) liczb naturalnych nie większych od n, czyli n!! * (n – 1)!! = n! Przypadek piąty: n jest liczbą nieparzystą większą lub równą 5.
Jeśli n jest naturalną liczbą nieparzystą większą lub równą 5, to n!! jest iloczynem wszystkich nieparzystych liczb naturalnych nie większych od n. Jeśli n jest naturalną liczbą nieparzystą większą lub równą 5, to liczba (n – 1) jest liczbą parzystą większą lub równą 4. Jeśli n jest naturalną liczbą parzystą większą lub równą 4, to podwójna silnia liczby n jest równa iloczynowi wszystkich (dodatnich) parzystych liczb naturalnych nie większych niż n. Zatem n!! * (n – 1)!! jest iloczynem wszystkich (dodatnich) liczb naturalnych nie większych od n, czyli n!! * (n – 1)!! = n! Wniosek: Ponieważ w każdym z powyższych pięciu przypadkach zachodzi równość n! = n!! * (n – 1)!! to tożsamość n! = n!! * (n – 1)!! jest prawdziwa dla każdej (dodatniej) liczby naturalnej n. |